Στον οκτώ φύλλων χάρτη, που εκδόθηκε από αυστριακούς αξιωματικούς διακρίνονται με εξαιρετική λεπτομέρεια ο ποταμός που έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ιστορία της Ευρώπης και οι παρακείμενες περιοχές του.
Η έκθεση, με θέμα «Δούναβης: To μέγα όριο στην ιστορία των χαρτών, η αποτύπωση του 1789 από το Βελιγράδι μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα» διοργανώνεται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Οργάνωση και ανάδειξη της Δημοτικής Χαρτοθήκης Κοζάνης», που συντονίζει από το 2008 ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ.
«Ο χάρτης απεικονίζει την περιοχή από το Σεμλίνο (σημερινό Ζέμουν), κοντά στο Βελιγράδι μέχρι τις εκβολές του ποταμού στη Μαύρη Θάλασσα, δηλαδή την περιοχή των βόρειων Βαλκανίων, καθώς και τις περιοχές με τις ακμάζουσες ελληνικές παροικίες», δήλωσε στο ο συντονιστής της ερευνητικής ομάδας του ΑΠΘ, καθηγητής Ανωτέρας Γεωδαισίας και Χαρτογραφίας του ΑΠΘ, Ευάγγελος Λιβιεράτος.
Το πολύτιμο κληροδότημα του Κοζανίτη διδάσκαλου στη Βουδαπέστη και στο Βελιγράδι, δωρητή της βιβλιοθήκης της Κοζάνης, Ευφρόνιου Ραφαήλ Πόποβιτς, συντηρήθηκε και ψηφιοποιήθηκε χάρη στη δωρεά Κοζανίτικης οικογένεια.
Η Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης διαθέτει σπάνια συλλογή χάρη στις δωρεές μελών των ελληνικών κοινοτήτων, που άνθισαν τον 18ο αιώνα στις παραδουνάβιες περιοχές και πρωτοστάτησαν στο κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και στον ελληνικό αγώνα της Ανεξαρτησίας.
«Οι Έλληνες που ζούσαν στην κεντρική Ευρώπη έστελναν μορφωτικό υλικό, βιβλία και χάρτες, μεταξύ των οποίων και τη Χάρτα του Ρήγα, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή της Δημοτικής Χαρτοθήκης», εξήγησε ο κ. Λιβιεράτος.Οι δωρεές εκπαιδευτικών αγαθών συνέβαλαν στην αναγέννηση πολλών πόλεων και χωριών στο βόρειο τμήμα της σημερινής ελληνικής επικράτειας, όπως στη Δυτική Μακεδονία, στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία.
Η έκθεση, πλαισιωμένη από πρόσθετο υλικό, video και με οπτικές ενισχύσεις με τις αντίστοιχες απεικονίσεις του ποταμού Δούναβη από το Ρήγα Βελεστινλή στη Χάρτα του και από τον Άνθιμο Γαζή στον Πίνακά του προσφέρει μία ενδιαφέρουσα περιήγηση στις παραδουνάβιες περιοχές, στις οποίες ήκμασε ο ελληνισμός.
Με θέμα τις ελληνικές κοινότητες, στην περιοχή που απεικονίζει ο χάρτης θα διοργανωθούν τρεις ομιλίες μελετητών της ιστορίας και της κληρονομιάς της παραδουνάβιας ελληνικής διασποράς κυρίως του 18ου αι., όπως ο Κοζανίτης ερευνητής Θεοφάνης Πάμπας από τη Βιέννη, η καθηγήτρια Όλγα Κατσιαρδή-Hering του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο δημοσιογράφος-συγγραφέας Χρίστος Ζαφείρης.
Τα επάνω τρία φύλλα της Χάρτας του Ρήγα που απεικονίζουν το Δούναβη (Βιβλιοθήκη Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)
Ο Δούναβης, μήκους 2.850 χλμ ξεκινάει από τη Γερμανική πόλη Donaueschingen όπου συγκλίνουν δυο μικρά ποτάμια του Μαύρου Δάσους (Brigach και Breg) και χύνεται στη Μαύρη Θάλασσα. Ο ποταμός περνάει από τις περιοχές δέκα Ευρωπαϊκών χωρών: Γερμανία, Αυστρία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Κροατία, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία. Οι μαύρες κουκίδες είναι οι πρωτεύουσες Βιέννη, Μπρατισλάβα, Βουδαπέστη και Βελιγράδι.
Ο Δούναβης όπως φαίνεται από χάρτη της Google
hellasontheweb
