Παρασκευή 8 Ιουλίου 2011

Ο Έλληνας που αγοράζει Πικάσο

Ο Δημήτρης Μαυρομμάτης, γιος εύπορου επιχειρηματία ελληνικής καταγωγής, με έδρα το Παρίσι, ήταν 18 ετών όταν σε μια βόλτα του στα παλιατζίδικα του Marché aux Puces είχε ξεχωρίσει ένα υπέροχο κυλινδρικό γραφείο. Επιπλο του 19ου αιώνα, με την υπογραφή του Jean Henri Riesener (1734-1806), του αγαπημένου επιπλοποιού της Μαρίας Αντουανέτας, ο οποίος είχε φτάσει στο απόγειο της δόξας του το τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα. «Θα ήθελα να έβλεπα έπιπλο του Ριζνέρ του 18ου αιώνα» θυμάται ότι είχε ζητήσει από τον γάλλο αντικέρ ο Δημήτρης Μαυρομμάτης. «Βεβαίως και μπορείς, αγαπητό μου παιδί» του είχε απαντήσει εκείνος. «Αρκεί να πας στις Βερσαλλίες». Ο νεαρός έδωσε τότε 50.000 φράγκα για να αποκτήσει το γραφείο του 19ου. Δεν απογοητεύτηκε ποτέ. Σαν να ήξερε ότι αυτή ήταν η αρχή μιας μεγάλης περιπέτειας.

Περίπου 30 χρόνια αργότερα, ο Δημήτρης Μαυρομμάτης είναι το πρόσωπο πίσω από τη μεγάλη δημοπρασία του Sotheby's που την Τρίτη, 8 Ιουλίου, θα θέσει προς πλειοδοσία γαλλικά έπιπλα και πορσελάνες Σεβρών, μεταξύ των οποίων ένα σύνολο γραφείων του Ριζνέρ κατασκευασμένων μεταξύ του 1775 και του 1785, αποκλειστικά για τη γαλλική βασιλική οικογένεια. Σε νεοκλασικό στυλ, με αξεπέραστο τελείωμα ψηφίδων και δεσίματος, τα έπιπλα του Ριζνέρ της εποχής του 18ου αιώνα δικαιώνουν τον τίτλο που έλαβε το 1774 ως επιπλοποιός του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣτ΄, επιπλώνοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου, μεταξύ άλλων, τα δωμάτια της Μαρίας Αντουανέτας στο Φοντενεμπλό. Με τίτλο «The Dimitri Mavrommatis Collection of Important French Furniture and Sevres Porcelain», η δημοπρασία εκκινεί με την αρχική εκτίμηση των 6.960.000 - 10.120.000 εκατομμυρίων ευρώ και περιλαμβάνει αντικείμενα της εξαώροφης οικίας Μαυρομμάτη στην Chester Square του Λονδίνου, η οποία πουλήθηκε προσφάτως. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει ένα σπάνιο κινέζικο μαύρο και χρυσό βάζο μεγάλων διαστάσεων για ποτ πουρί της εποχής, ηγεμονίας του Qianlong (1736-1795), το οποίο έχει εκτιμηθεί πάνω από 1.260.000 εκατ. ευρώ, πολλά ακόμη σπουδαία έπιπλα και ένα εντυπωσιακό γκομπλέν της εποχής του Λουδοβίκου ΙΔ΄.

«Δεν πουλάω για χρήματα»

«Δεν πουλάω γιατί έχω ανάγκη τα χρήματα, αλλά τον χώρο» μας λέει ο Δημήτρης Μαυρομμάτης, ο οποίος μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ των σπιτιών του στη Γενεύη, στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη ασχολούμενος με χρηματιστηριακά. «Πούλησα το σπίτι μου στο Λονδίνο και, όπως πρόσφατα δήλωσα στους «New York Times» δεν μου αρέσει να στοιβάζω αντικείμενα που αγαπώ σε αποθήκες. «Το σπίτι μου στο Παρίσι είναι γεμάτο από γαλλικά έπιπλα του 18ου αιώνα. Και εκείνα του Λονδίνου... δεν είχα πού να τα τοποθετήσω. Γιατί, λοιπόν, να μην τα χαρούν και άλλοι;».

Γιος Kωνσταντινουπολίτη επιχειρηματία - έφυγε το 1911 για τη Γαλλία και έχοντας ως έδρα το Παρίσι επεκτείνει τις δουλειές του στο Καμερούν και διακρίνεται στο εμπόριο του καφέ και του κακάο -, ο Δημήτρης Μαυρομμάτης έζησε από μικρός με τις μυρωδιές και τις διαφορετικές αισθητικές αναφορές των πόλεων του κόσμου.

Και από την πλευρά της μητέρας του, ωστόσο, έχει κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή. «Οι γονείς μου δεν ήταν συλλέκτες. Τους άρεσαν πολύ τα παλιά αντικείμενα, τα εκτιμούσαν, αλλά προτιμούσαν να τα βλέπουν στα μουσεία. Τα σπίτια μας ήταν ήδη γεμάτα και κανείς δεν έλεγε θα πάρουμε αυτή την κομόντ για να βάλουμε μια άλλη. Και ο πατέρας μου ήταν κυρίως μπίζνεσμαν παρά οτιδήποτε άλλο» θυμάται ο Δημήτρης Μαυρομμάτης. Με γραφεία στη Γενεύη, στο Λονδίνο και στο Αμστερνταμ, ο πατέρας Μαυρομμάτης, πεθαίνοντας το 1977, άφησε τεράστια αλυσίδα επιχειρήσεων, την οποία ωστόσο ήταν δύσκολο να διαχειριστεί ο γιος του. «Ηταν αδύνατον να ασχοληθώ με αυτές τις δουλειές. Οταν είσαι 19 ετών, τι ξέρεις από έναν χώρο που μπορείς, με την παραμικρή λάθος κίνηση, να χάσεις δισ. δολάρια» μας λέει ο Δημήτρης Μαυρομμάτης, ο οποίος, χρειάστηκε ενάμιση χρόνο για να πουλήσει την επιχείρηση και να ανοίξει το πρώτο χρηματιστηριακό γραφείο του στη Γενεύη, το 1981.

Ως το 1988... είχε βαρεθεί την ελβετική πόλη, και έτσι μετακινήθηκε στο Λονδίνο, στην περίφημη κατοικία στην Chester Square, αρχίζοντας ουσιαστικά τη δημιουργία της προσωπικής του συλλογής, το 1989. Σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα το σπίτι αυτό μετατράπηκε σε ζωντανό μουσείο. Από την εν λόγω κατοικία προέρχονταν και οι Old Master πίνακες, οι οποίοι δημοπρατήθηκαν από τον Sotheby's πέρυσι τον Δεκέμβριο σε κλίμα ενθουσιασμού, ενώ το ίδιο σπίτι θα τροφοδοτήσει περίπου άλλες 10 (!) δημοπρασίες, όπως μας λέει ο κ. Μαυρομμάτης. Πρόκειται για σειρά αρχαίων ελληνικών αγαλμάτων, περσικών χαλιών, ασημικών, ελληνικών και ρωσικών θρησκευτικών εικόνων, που θα διοχετευθούν σε ανάλογες κατηγορίες δημοπρασιών του διεθνούς οίκου.

Είναι άραγε ο μοναδικός εν ζωή ελληνικής καταγωγής συλλέκτης επίπλων και αντικειμένων του 18ου αιώνα; «Ναι» μας βεβαιώνει ο ίδιος. «Μόνον ο Σταύρος Νιάρχος διέθετε ανάλογη της δικής μου μεγάλη συλλογή, ενώ από τους νεότερους δεν βλέπω αντίστοιχο ενδιαφέρον. Εχω επισκεφθεί σχεδόν όλα τα μεγάλα σπίτια στην Αθήνα και δεν έχω δει ούτε ένα που να έχει έπιπλα του 18ου - εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις».

Αντιθέτως, σύμφωνα με τα λεγόμενα του συλλέκτη, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από συλλέκτες διεθνώς για τη δημοπρασία της 8ης Ιουλίου. «Ο γάλλος μόδιστρος Υμπέρ ντε Ζιβανσύ, ένας από τους πιο πλούσιους και ραφινάτους ανθρώπους στον κόσμο και γνώστης της γαλλικής επιπλοποιϊας, μου είπε σε πρόσφατη συνάντησή μας στο αεροδρόμιο του Παρισιού: "Δημήτρη, πώς μπορείς και τα πουλάς"; Και του απάντησα: "Μα, Υμπέρ, εσύ ξεχνάς ότι τον Νοέμβριο του 1993 πούλησες μέσω του Christie's μια θεόρατη κολεξιόν από έπιπλα του 18ου αιώνα";».

Για την ακρίβεια, όπως αναφέρει ο κ. Μαυρομμάτης, δεν υπερβαίνουν τους δέκα ανά τον κόσμο οι μεγάλοι συλλέκτες επίπλων του 18ου αιώνα. Συγκεκριμένα «ένας Ελβετός που μένει δίπλα μου στη Νέα Υόρκη και με τον οποίο συναντήθηκα πριν από ενάμιση χρόνο, μέσω ενός ντίλερ, για να αγοράσω αυτό το καταπληκτικό μαύρο βάζο με το χρυσό που εκθέτω στη δημοπρασία. Ξέρετε, είναι μοναδικό στον κόσμο. Μεγάλος ντίλερ στο Παρίσι, μου είπε ότι μπορεί να πιάσει τα 5 εκατ. δολάρια (3.170.000 ευρώ) και υποψιάζομαι ότι για να το πει, έχει τον πελάτη από πίσω. Επίσης, αγοράζει πολύ το Εμιράτο του Κατάρ, οι Ρώσοι, και όλοι αυτοί που έχουν αγοράσει προσφάτως μονοκατοικίες στο Παρίσι και θέλουν να τις επιπλώσουν με γαλλικά έπιπλα. Δεν τους νοιάζει πόσο θα πληρώσουν, αρκεί αυτό που θα πάρουν να είναι καλό». Οι έλληνες ενδιαφερόμενοι που προσεγγίζουν τον κ. Μαυρομμάτη έχουν άλλη νοοτροπία. «Μου λένε "πες μου, Δημήτρη, να αγοράσω και εγώ έναν φθηνό πίνακα". Και τους λέω "βρε χρυσό μου παιδί, τι θα πει φθηνό; Αφού έχεις χρήματα". Δεν γίνονται έτσι οι μεγάλες συλλογές...». Σύμφωνα με τις απόψεις του συλλέκτη, τα 15 καλά κομμάτια της δημοπρασίας θα πρέπει να τριπλασιάσουν την τιμή εκτίμησής τους - και αυτά είναι τα πιο ακριβά. «Οπότε το συνολικό αποτέλεσμα πιστεύω να πλησιάσει τα 38 εκατ. ευρώ».

Η τύχη των συλλογών

«Συγκρινόμενα με τα έργα τέχνης, τα έπιπλα είναι λιγότερο ακριβά. Ενα καλό έργο τέχνης δεν μπορείς να το πάρεις λιγότερο από 12,5 -18,5 εκατ. ευρώ. Εγώ δεν πουλάω, αγοράζω μόνο. Πούλησα μόνο γιατί έκλεισε το σπίτι μου στο Λονδίνο. Πριν από δύο χρόνια είχα πουλήσει διά πλειοδοσίας ένα έργο του φλαμανδού καλλιτέχνη Πέτερ Μπρύγκελ, και έκανε παγκόσμιο ρεκόρ. Αλλά γιατί τον πούλησα; Γιατί είχα αγοράσει προ τριών μηνών ένα καλύτερο έργο του ιδίου καλλιτέχνη. Και έτσι αναβάθμισα τη συλλογή μου».

Αλήθεια, ποια θα ήθελε να είναι η τύχη των συλλογών του; «Κοιτάξτε, δεν είμαι παντρεμένος ακόμη και δεν έχω απογόνους. Αν δεν αποκτήσω, θα πάνε σε κανένα μουσείο». Για ελληνικό μουσείο, βέβαια, ούτε λόγος. «Κρίμα που η Ελλάδα δεν είναι για τέτοιου είδους μουσεία. Δεν είδατε τι έγινε με τη συλλογή Ιόλα; Χάθηκαν, καταστράφηκαν όλα». Ο ίδιος, ωστόσο, διατηρεί τις επαφές του με την Ελλάδα. Τα ελληνικά του είναι έξοχα («οι γονείς μου μας έστειλαν, την αδερφή μου και εμένα, στο κολέγιο για να μάθουμε καλά τη μητρική μας γλώσσα») και διατηρεί ένα διαμέρισμα στην οδό Σέκερη - αλλά όχι με αντίκες - το οποίο επισκέπτεται μερικές φορές τον χρόνο. «Εκεί μέσα όλα έχουν την υπογραφή Σαρίδη».

Δείπνο με την Μπερναντέτ

Μετά την απόκτηση τόσων σπιτιών και τόσων συλλογών, πού βρίσκεται η καρδιά του; «Η καρδιά μου βρίσκεται στο σπίτι μου στο Παρίσι, πρώην διαμέρισμα του Μπερνάρ Αρνό. Εκεί έχω τα Sevres μου (συλλογή από πορσελάνες Σεβρών) που λατρεύω, αλλά έχω σταματήσει να αγοράζω. Εδώ στο σαλόνι μου έχω 60 βάζα. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, μάλιστα, παραθέτω δείπνο στην κυρία Σιράκ, η οποία έχει ζητήσει να δει τις πορσελάνες αυτές οι οποίες έφτασαν από το Λονδίνο στο Παρίσι με διαβατήρια γιατί η Γαλλία δεν σε αφήνει να τα εκθέσεις. Αυτά, μάλιστα! Είναι μουσειακά κομμάτια».

Τελευταία, βέβαια, τον κερδίζει η μοντέρνα τέχνη.

Αν του ζητούσαμε να ξεχωρίσει τα τρία πιο αγαπημένα έργα που βρίσκονται στην κατοχή του; «Θα σας ανέφερα έναν πίνακα μεγάλων διαστάσεων του Φράνσις Μπέικον, του 1957, που απεικονίζει τον Πάπα, έναν πολύ ωραίο Μπασκιά της δεκαετίας του 1970, και έναν ύστερο Πικάσο - τον έχω μπροστά μου τώρα που σας μιλάω - με τίτλο "Το Φιλί", επίσης της δεκαετίας του 1970». Θα τον έδινε να δημοπρατηθεί ποτέ; «Εχω πέντε Πικάσο, αλλά αυτόν δεν θα τον πουλούσα ποτέ γιατί μου αρέσει πάρα πολύ. Ούτως ή άλλως, θα με σκότωνε η αδελφή μου ή θα τον αγόραζε εκείνη».


Πηγή: newpost